Project Description
Urban mining voor de regio is een kleinschalige kijk op grootschalig hergebruik en het antwoord op de vraag: Kan de bouwopgave in de provincie Zuid-Holland meer circulair worden door de sloopopgave te koppelen aan de bouwopgave? Deze vraag werd gesteld door de provincie Zuid-Holland, NVTL en BNSP bij het ontwerpend onderzoek naar de Regio van de Toekomst.
Samen met Anne Loes Nilessen (D-facto), Tjerk Wobbes (Plein06), Tenesha Caton (Studio Tenesha Caton) en Gerwin Gabry (Kuiper Compagnons) hebben wij onderzocht wat de ruimtelijke consequenties op regionaal schaalniveau zijn als de bouw meer circulair zou worden. Om de bouw meer circulair te maken is ingezet op het hergebruik van sloopmateriaal (urban mining) en onderzocht hoe de materiaalstromen vanaf de sloopplaats naar nieuwbouwlocaties kan plaatsvinden. Afhankelijk van de locatie in de regio en omvang van de materiaalstroom is dit een opgave om materialen op te slaan, een nieuw leven te geven en weer te gebruiken voor nieuwbouw. Om deze opgave mogelijk te maken is behoefte aan platfora die vraag en aanbod verbinden, tijdelijke opslag, lokale nijverheid, innovatie en een slim vervoerssysteem. In de Regio van de Toekomst van de Provincie Zuid-Holland is voor het vervoer de Schie de meest logische verbinding kijken naar de sloop- en bouwopgave, de grootte van de materiaalstromen en de vervoersmodaliteit. Door langs de Schie verschillende soorten werk- en woonmilieus te maken ontstaan voor diverse plekken economisch en ruimtelijke kansen. Om dit systeem te testen is een regionaal ontwerpend onderzoek uitgevoerd langs de Schie en op drie locaties in Den Haag, Delft en Rotterdam een nadere uitwerking gemaakt.
In de Haagse Zeeheldenbuurt ligt de bouwopgave vooral bij het verduurzamen en moderniseren van panden. Het is geen grootschalige aanpak, maar kleinschalig en pand per pand. Massa uit de urban mining wordt bereikt door de ‘duizend keer één’; op duizend plekken komt sloopmateriaal vrij en het totaal is voldoende massa voor een nieuw systeem. Materialen uit de urban mining kunnen in dezelfde wijk hergebruikt worden, zoals paneeldeuren, keuken- en toiletmeubels, dakpannen en vloerplanken, bakstenen en kozijnen, en installaties. Deze kleinschalige circulaire wijkeconomie stimuleert ruilhandel en lokale nijverheid en draagt bij aan de sociale verbindingen in de wijk.
De Delftse Schieoever verandert de komende jaren in een gemengd woon- en werkmilieu. Door de ligging aan de Schie kan hier materiaal makkelijk naar toe vervoerd worden en door de aanwezigheid van productiebedrijven kunnen stromen circulair gemaakt worden. Door de grote bouwopgave van 15.000 woningen is dit een testgebied om circulair bouwen écht grootschalig te testen. Innovatie en creativiteit zijn hierbij essentieel en door de nabijheid van de TU Delft, TNO en de Bouwcampus kan hier kennis, vakmanschap en praktijkstudies aan elkaar gekoppeld worden.
De ongebruikte stromen of materialen uit urban mining van andere gebieden en slooplocaties kunnen in de Rotterdamse Spaanse Polder worden samengevoegd, waardoor massa wordt gecreëerd om circulaire producten financieel rendabel te maken. Hier vindt op grootschalige manier de urban mining voor de regio plaats. De Spaanse Polder is daardoor de hub waar al deze materialen door samenkomen. Hier worden materialen verzameld, opgeslagen, bewerkt en gedistribueerd (in en buiten de Zuid-Hollandse regio). In het ontwerpend onderzoek zijn de bestaande bedrijven en infrastructuur de katalysator om nieuwe bedrijven en circulaire processen ruimte te geven. Grootschalige opslag, recycling en productie zorgen dat reststromen weer in de cyclus teruggebracht kunnen worden. Via de havens zijn andere gebieden in de regio, Nederland en daarbuiten goed bereikbaar.
De beroepsverenigingen; Beroepsvereniging Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen (BNSP) en de Nederlandse Vereniging voor Tuin- en Landschapsarchitectuur (NVTL) gebruiken het ontwerpend onderzoek om een krachtige bijdrage te leveren aan de regionale en nationale beleidsontwikkeling, en de Nationale Omgevingsvisie in het bijzonder. Met het initiatief ‘Regio van de Toekomst’ zoeken de organisaties naar regionale perspectieven op de grote maatschappelijke opgaven voor de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Het ontwerpend onderzoek in Zuid-Holland was één van de vier regio’s waar gezocht is naar slimme, innovatieve combinaties van deze maatschappelijke opgaven en de vertaling hiervan naar vernieuwende ruimtelijke perspectieven. Integrerend, innoverend en inspirerend! De resultaten van het ontwerpend onderzoek zijn o.a. gepresenteerd in Pakhuis de Zwijger en bij het PBL en beschreven in een blog en extra magazine van de Blauwe Kamer.
